با گسترش روابط بین المللی و تنوع محصولاتی که هرکدام از کشورهای جهان میتوانند بر حسب نیاز سایر کشورها به مقاصد مختلف صادر کنند، روشهای صادرات قدیمی و ثابتی که قبلا وجود داشتند گسترش یافته و قابلیتهای جدیدی به آنها اضافه شده است. اگر بخواهیم درباره انواع صادرات کالا و ویژگیهای هرکدام صحبت کنیم، لازم است در ابتدا توضیح مختصری از تعریف صادرات ارائه دهیم.
صادرات چیست؟
تعریفی که امروزه از آن میتوان به عنوان یک تعریف درست و نسبتا جامع از “صادرات” یاد کرد، به این صورت است:
“زمانی که کالا یا خدماتی در یک کشور تحت عنوان کشور مبدا تولید میشود و مطابق بر مراودات بازرگانی و اقتصادی به یک یا چند کشور دیگر (کشور مقصد) وارد میشود، صادرات کالا یا خدمات صورت گرفته است.”
برای مثال تولیدکنندهای در ایران محصولات کشاورزی تولید میکند، زمانی که محصولات خود را به خارج از ایران بفروشد و از این طریق درآمدی کسب کرده باشد، در حقیقت محصولات خود را به کشور مقصد صادر کرده است.
این تعریفی بسیار ساده و قابل درک است اما اتفاقی که در عمل رخ میدهد کمی پیچیدهتر و البته تخصصیتر است. در حال حاضر روشهای مختلفی برای صادرات کالا به خارج از ایران وجود دارد که در این مقاله بررسی شده اند.
معرفی انواع صادرات کالا
انواع صادرات کالا به 2 شیوه اصلی تقسیم میشود:
- صادرات کالا به صورت مستقیم
- صادرات کالا به صورت غیرمستقیم
اینکه یک شرکت تولیدکننده و تامینکننده داخلی کدام روش را برای صادرات کالای خود انتخاب میکند به فاکتورهای مختلفی از جمله منابع، دانشی که از بازار هدف دارد، اهداف استراتژیک شرکت و …بستگی دارد. مزایا و معایب هر روش مشخص و غیر قابل انکار است. هر مسیر ممکن است شرکت را با چالش های متفاوتی مواجه کند. در نهایت مهم است که با توجه به شرایط و اهداف هر شرکت تامینکننده، کدام روش به دیگری برتری پیدا میکند.
انواع صادرات کالا؛ صادرات مستقیم
کنترل بالاتر: صادرات مستقیم به شرکت ها اجازه می دهد تا کنترل بیشتری بر کل فرآیند صادرات از جمله بازاریابی، قیمت گذاری و توزیع داشته باشند. این کنترل به حفظ کیفیت محصول و یکپارچگی برند کمک میکند.
سفارشی سازی: شرکتها میتوانند محصولات و استراتژی های بازاریابی خود را متناسب با نیازها و ترجیحات خاص بازار خارجی تنظیم کنند. این مهم میتواند منجر به همسویی بهتر با رفتار مصرفکننده محلی و فروش بالقوه بالاتر شود.
روابط با مشتری: با تعامل مستقیم با مشتریان خارجی، شرکتها میتوانند روابط قویتری ایجاد کنند که میتواند منجر به افزایش وفاداری مشتری و تکرار تجارت شود. تماس مستقیم با مشتریان نیز بازخورد ارزشمندی را برای بهبود محصول ارائه میدهد.
دانش بازار محلی: شرکتها به طور مستقیم از بازار خارجی آگاهی کسب میکنند که میتواند به درک روندهای محلی، پویایی رقابتی و ترجیحات مصرفکننده کمک کند.
حاشیه سود بالاتر: با حذف واسطه ها، تولیدکنندهها میتوانند سهم بیشتری از سود را حفظ کنند. این امر میتواند به ویژه برای محصولات با حاشیه سود بالا که در آن هزینههای واسطه میتواند به طور قابل توجهی بر سودآوری تاثیر بگذارد، مفید باشد.
صرفه جویی در هزینه: صادرات مستقیم میتواند هزینههای مرتبط با واسطهها مانند کمیسیون، کارمزد و نشانهگذاری را کاهش دهد و به طور بالقوه قیمت محصولات را در بازار خارجی رقابتیتر کند.
انواع صادرات کالا؛ صادرات غیر مستقیم
ریسک کمتر: صادرات غیرمستقیم شامل ریسک مالی کمتری است زیرا واسطهها مسئولیتهای زیادی از جمله تحقیقات بازار، لجستیک و رعایت مقررات را بر عهده میگیرند. این امر به ویژه برای شرکتهای کوچک و متوسط (SMEs) که ممکن است منابع لازم برای رسیدگی به این وظایف را نداشته باشند، مفید خواهد بود.
حداقل سرمایه گذاری: شرکتها نیازی به سرمایهگذاری هنگفت برای حضور در بازار خارجی مانند راه اندازی دفاتر یا استخدام کارکنان داخلی ندارند. در نتیجه، آن را به گزینه ای در دسترس تر برای شرکت هایی تبدیل میکند که تازه وارد صادرات شده اند.
تخصص واسطه: واسطههای صادراتی درواقع حکم شرکتهای مدیریت صادرات یا Export managment company (EMC) و شرکت های بازرگانی دارای دانش و تجربه تخصصی در تجارت بین المللی دارند. آنها میتوانند مقررات پیچیده را مدیریت کنند، اسناد را بررسی کنند و لجستیک حمل و نقل را به طور موثر پیش ببرند.
شبکه های تاسیس شده: واسطه ها اغلب با توزیع کنندگان، نمایندگان و مشتریان خارجی روابط برقرار میکنند. به این صورت، کمک میکنند که ورود سریعتری به بازار و دسترسی به پایگاه مشتری گستردهتر، نسبت به آنچه که یک شرکت به تنهایی میتواند به آن دست یابد، امکانپذیر شود.
انعطاف پذیری: صادرات غیرمستقیم به شرکت ها اجازه می دهد تا بازارهای خارجی را بدون اختصاص منابع قابل توجه آزمایش کنند. آنها می توانند چندین بازار را به طور همزمان بررسی کنند و بر اساس نتایج اولیه، تصمیم بگیرند که در کجا تلاش خود را متمرکز کنند.
تمرکز کسب و کار اصلی: با تکیه بر واسطه ها، شرکتها میتوانند بر فعالیتهای تجاری اصلی خود مانند توسعه محصول و فروش داخلی تمرکز کنند و در عین حال، از فرصتهای بازار بین المللی بهرهمند شوند.
جدول مقایسه انواع صادرات کالا از جهت مزایا و معایب
صادرات مستقیم کالا | صادرات غیرمستقیم کالا | ||
مزایا | معایب | مزایا | معایب |
حاشیه سود بالاتر (درصورت موفقبودن پروسه) | ریسک بالای مالی | امکان پوشش کامل بازار | عدم تماس و ارتباط مستقیم با مشتری |
ارتباط بیشتر و مستقیم با مشتری | نیازبه سرمایهگذاری کلان در نیروی کار | به حداقلرسیدن ریسک مالی و سرمایه مورد نیاز | لزوم تعهد به قرارداد با شریک اقتصادی |
استقلال از شرکای خارجی | زمانبربودن | تمرکز روی سایر ابعاد کار و سپردن کار به افراد متخصص | حاشیه سود کمتر |
کنترل بیشتر به روی فرآیند | دانش ناکافی از بازارهای هدف و فرهنگ اقتصادی کشورها | پیشبرد فرآیند توسط تیمهای متخصص در حوزه صادرات |
از بین انواع صادرات کالا، کدام روش برای ما بهتر است؟
اینکه بتوانید تشخیص دهید کدام روش از بین انواع صادرات کالا (مستقیم و غیرمستقیم) برای صادرات محصولات شما مناسب است، نیازمند دانش و تخصص و دریافت مشاوره از شرکتهای متمرکز بر مشاوره صادرات است. ما در این مقاله به صورت خلاصه مواردی را که حائز اهمیت است، موضوع بحث قرار دادیم:
1. اندازه و منابع شرکت
منابع مالی: شرکتهایی که منابع مالی بیشتری دارند و نگرانی چندانی از بابت هدررفت سرمایه خود ندارند، ممکن است قادر به تحمل هزینههای بالاتر و ریسکهای مرتبط با “صادرات مستقیم” باشند؛ چراکه این امکان وجود دارد که محاسبات شما درست از آب درنیاید و به جای سوددهی متحمل ضرر شوید.
تخصص و دانش: برای آن دسته از تامینکنندههایی که دانش و تخصص کافی در زمینه صادرات ندارند، از بین انواع صادرات کالا، روش غیرمستقیم روش غیرمستقیم انتخاب سنجیدهتری خواهد بود.
2. ماهیت محصول
نوع محصول: گاهی اوقات محصولاتی که قصد صادرات آن را دارید، نیاز به خدمات پس از فروش یا پشتیبانی دارند؛ در این شرایط، در صورتی که سرمایه کافی برای مدیریتکردن مراحل مختلف صادرات کالا را دارید، روش صادرات مستقیم میتواند گزینه مناسبتری باشد.
حساسیت به زمان: محصولاتی که نیاز به حمل و نقل سریع و کنترل دقیق دارند، مانند مواد غذایی فاسدشدنی، ممکن است نیازمند روشهای مستقیم باشند.
3. بازار هدف
پیچیدگی و نیازمندیهای بازار: بازارهایی که مقررات و نیازمندیهای پیچیدهای دارند، ممکن است نیازمند صادرات غیرمستقیم باشند؛ زیرا شرکتهای مدیریت صادرات (EMC) مانند شرکت توسعه و رشد تجارت هرمس، دارای تیم متخصص تحقیق بازار و امکانسنجی هستند و به صورت تخصصی به شناخت بازار کشورهای مختلف برای صادرات انواع کالا فعالیت میکنند.
اندازه بازار: برای بازارهای بزرگ و استراتژیک، سرمایهگذاری در صادرات مستقیم ممکن است منطقی باشد تا کنترل بیشتری بر بازار داشته باشید.
4. ریسک و عدم قطعیت
ریسکهای سیاسی و اقتصادی: در بازارهایی که دارای ریسکهای سیاسی و اقتصادی بالا هستند، صادرات غیرمستقیم میتواند ریسکهای مرتبط را کاهش دهد.
نوسانات نرخ ارز: در شرایط نوسانات شدید نرخ ارز، ممکن است از بین انواع صادرات کالا، صادرات غیرمستقیم توجیه بیشتری داشته باشد.
گامهای عملی برای تعیین روش مناسب از بین انواع صادرات کالا
- تحلیل بازار و محصول
تحقیق بازار: بازار هدف خود را بررسی کنید و اطلاعات لازم را در مورد نیازمندیها، رقابت، مقررات و مشتریان جمعآوری کنید.
تحلیل محصول: ویژگیهای محصول خود را بررسی کنید و ببینید آیا نیاز به تنظیمات خاصی برای بازار هدف دارد یا خیر.
- ارزیابی منابع داخلی
منابع مالی و انسانی: تواناییهای مالی و منابع انسانی خود را برای مدیریت فرایند صادرات ارزیابی کنید.
تجربه و تخصص: تجربه و تخصص تیم خود در زمینه صادرات را بررسی کنید.
- مشاوره با کارشناسان
مشاوران بازرگانی: با مشاوران بازرگانی و متخصصان صادرات مشورت کنید تا بهترین راهکارها را برای شرایط خاص شما پیشنهاد دهند.
اتاقهای بازرگانی و سازمانهای صادراتی: از خدمات اتاقهای بازرگانی و سازمانهای مرتبط با صادرات استفاده کنید.
- بررسی نمونههای موفق
مطالعه موردی: نمونههای موفق از شرکتهای مشابه خود را بررسی کنید و ببینید که چگونه با چالشهای صادراتی مواجه شدهاند و چه روشهایی را انتخاب کردهاند.
- آزمایش و بازبینی
آزمایش بازار: با شروع به صادرات به صورت محدود و آزمایشی میتوانید بازخورد بازار را دریافت کرده و بر اساس نتایج تصمیمگیری کنید.
بازبینی و اصلاح: فرایندهای خود را به صورت منظم بازبینی کنید و اصلاحات لازم را انجام دهید تا کارایی صادرات خود را بهبود بخشید.
با انجام این مراحل و ارزیابی دقیق شرایط خود، میتوانید تصمیم بگیرید که از بین انواع صادرات کالا، صادرات مستقیم برا یشما مناسبتر است یا غیر مستقیم.
شرکت توسعه و رشد تجارت هرمس به عنوان یکی از قویترین تیمهای EMC، مدیریت صادرات کالا و محصولات تامینکنندههای داخلی را بر عهده میگیرد و با تخصصی که در زمینه امکانسنجی، تحقیقات بازار، قیمتگذاری، هماهنگیها و مذاکرات بازرگانی، بازاریابی محصول در کشورهای مقصد بلاخص روسیه دارد، صادرات به روش غیر مستقیم را انجام میدهد. صادرات به روسیه تمرکز اصلی این شرکت است اما لازم به ذکر است که دفاتر شرکت هرمس در کشورهایی نظیر قرقیزستان، امارات و به زودی در ترکیه نیز فعالیت تجاری خود را انجام میدهند و میتوانند شما را در همه یا بخشی از مراحل صادرات کالا همراهی کنند.
“درصورتی که تمایل به کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره در این زمینه هستید، میتوانید در ساعات کاری با شمارههای شرکت که در قسمت “تماس با ما” سایت درج شده است ارتباط برقرار کنید.”
بدون دیدگاه