اینکوترمز چیست؟

هرشخصی که با صادرات و واردات سروکار داشته باشد قطعا اسم اینکوترمز به گوشش رسیده است. با ما همراه باشید تا در ادامه به این سوال که “اینکوترمز چیست؟” و چه اصطلاحاتی در آن استفاده می‌شود پاسخ دهیم.

اینکوترمز چیست؟

اینکوترمز یا Incoterms مخفف واژه ”International Commercial Terms” به معنی اصطلاحات بین‌المللی بازرگانی است. در واقع اینکوترمز با قواعدی که تعیین می‌کند به کاهش سردرگمی و سهولت معامله بین طرفین کمک می‌کند.

اینکوترمز یک اصطلاح جهانی بازرگانی است و فقط به یک کشور یا یک منطقه محدود نمی‌شود. این اصطلاح جهانی معامله بین واردکننده و صادرکننده را تعریف می‌کند تا هر دو طرف از مسائلی همچون وظایف، هزینه ها، خطرات، مسئولیت ها و همچنین مدیریت تدارکات و حمل و نقل؛ از پذیرش محصول گرفته تا تحویل آن را به خوبی درک کنند.
خواه در حال ثبت سفارش‌ مشتریان، بسته بندی و برچسب گذاری محموله به منظور آمادگی برای ارسال به نقطه دیگر باشید و خواه در موقعیت کسب آمادگی برای تحویل بار قرار گیرید، قوانین Incoterms به صورت کاملا به روز چراغ راه شما خواهند بود!
Incoterms همه راه های ممکن برای تقسیم مسئولیت‌ها و تعهدات بین دو طرف را در نظر می‌گیرد چرا که یقینا برای هر خریدار و هر فروشنده این مسئله حائز اهمیت است که مسئولیت ها و تعهدات مربوط به حمل و نقل کالا از قبل تعیین شده باشد.

چه کسی قوانین اینکوترمز توسط چه کسی منتشر می شود؟

اتاق بازرگانی بین‌الملل (International Chamber of Commerce) که به اختصار به آن ICC گفته می‌شود از زمان تاسیسش در سال 1919 تاکنون متعهد به تسهیل تجارت بین‌المللی بوده است.
ICC برای پیشگیری از اختلافات احتمالی و در پاسخ به مشکلات محتمل در تجارت، اولین سری Incoterms را در سال 1936 منتشر کرد. از آن زمان تاکنون این قوانین در سراسر دنیا اجرا شده و در طول تاریخ با توجه به نیاز روز تجار دنیا بهبود یافته است. اینکوترمز تا به حال چندین بار اصلاح و به روزرسانی شده است. این تغییرات در سال‌های ۱۹۵۳، ۱۹۶۷، ۱۹۷۶، ۱۹۸۰، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ صورت گرفته است.

جالب است بدانید که ICC صدمین سالگرد خود را در سال 2019 جشن گرفت.
گفتنی است که ایجاد تغییرات در این اساسنامه و جدیدترین ویرایش قوانین اینکوترمز، به نفع تجارت بین‌المللی است و به آماده سازی تجارت جهانی در آینده کمک شایانی خواهد کرد.

از کجا می‌توان با قوانین اینکوترمز 2020 آشنا شد؟

امروزه اینکوترمز در بستر جدید تجارت الکترونیک ICC در دو قالب چاپی و دیجیتالی در دسترس است. همچنین برای دسترسی آسان‌تر به این قوانین فارغ از هر نژاد و ملیتی، نسخه‌های جدید آن به تقریبا 29 زبان از جمله زبان فارسی ترجمه شده است.

قوانین اینکوترمز 2020 که در یک ژانویه همین سال منتشر شدند، برای اولین بار توسط دکتر کوروش جعفرپور وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیئت علمی دانشگاه به فارسی بازگردانده شد.
لازم است هر تاجری با این قوانین آشنا باشد چرا که آشنایی با قوانین اینکوترمز باعث جلوگیری از هزینه‌های هنگفت برای واردات کالا و همچنین مانع اتلاف وقت می‌شود. علاوه بر این با وجود این قوانین راحت تر و بدون اختلاف می توانند با تاجران دیگر کشورها وارد تجارت شوند.

شما می‌توانید کتاب اینکوترمز را از انتشارات چاپ و نشر بازرگانی و یا نسخه PDFاین کتاب را از وبسایت کتابراه تهییه کنید.

اینکوترمز برای تفکیک هزینه‌ها و مسئولیت‌ها بین فروشنده و خریدار استفاده می‌شود و مسائل مرتبط با تجارت کالا از فروشنده به خریدار را پوشش میدهد. مسائلی شامل حمل کالاها، ترخیص کالا، واردات و صادرات کالاها، مسئولیت پرداخت، ریسک جابجایی
و انتقال کالا در مراحل مختلف حمل. این استاندارد صرفا تعهدات هر طرف را مشخص می کند و تبعات عدم انجام تعهدات را بیان نمی‌کند. عدم استفاده از قواعد اینکوترمز می‌تواند مشکلاتی را نیز در مسئله‌ی تحویل بار به وجود آورد. بعضی از اصطلاحات اینکوترمز در مورد تمام روشها ی حمل و نقل کالا موضوعیت و کاربرد دارند.

به طورکلی، قواعد اینکوترمز شامل مباحث زیر هستند:

• حدود مسئولیت طرفین را تعیین میکنند؛
• هزینههای هر دو طرف قرارداد را تعیین میکنند؛
• ریسکهای محتمل تجاری موجود بین خریدار و فروشنده را مشخص مینمایند؛ و
• از بروز اختالفات ناشی از تفسیر نادرست اصطالحات بکار رفته در قراردادهای تجاری جلوگیری مینمایند.

اصطلاحات اینکوترمز در 4 دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شوند:

اینکوترمز گروه E

• Works EX – EXW تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ

در این روش بعد از عبارت EXW نام یک مقصد قرار میگیرد که فروشنده موظف است بار را در این مقصد تحویل بدهد. این اصطلاح حداکثر تعهد را روی خریدار و حداقل تعهد را روی فروشنده ایجاد می‌کند. اغلب از این اصطلاح برای مظنه قیمت دادن اولیه و بدون
محاسبه هر نوع هزینه اضافی استفاده می‌شود. فروشنده هیچ تعهدی برای بارگیری کالا یا ترخیص آن‌ها برای صادرات کالا ندارد.

اینکوترمز گروه F

• Carrier Free – FCA تحویل در محل تعیین شده در کشور مبدأ

طبق قوانین اینکوترمز 2020 FCA به معنی تحویل کالا به حمل‌کننده در مبدأ است. باتوجه‌به اینکه محل تحویل کشور فروشنده است، بارگیری با خریدار است و نقطه ریسک محل بارگیری میباشد. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. به طور معمول عقد
قرارداد حمل و بیمه با خریدار است (نه الزاما). در این روش فروشنده کالاها را در یک محل مشخص همراه با ترخیص صادرات به خریدار تحویل می‌دهد. کالاها ممکن است به حمل‌کننده‌ای که از طرف خریدار معرفی شده، یا طرف دیگری که توسط خریدار
مشخص شده تحویل داده شوند. محل مورد انتخاب در این نوع قرارداد در تعهدات بارکردن و خالی‌کردن کالاها تأثیر قابل توجهی دارد. اگر تحویل جزو تعهدات فروشنده باشد، یا در هر محلی انجام شود که تحت نظارت فروشنده باشد، او مسئول بارکردن کالا در
حمل‌کننده خریدار خواهد بود. اما اگر تحویل در هر نقطه دی گری انجام شود، با رس یدن به مقصد وظ یفه تحویل بار از فروشنده برداشته می‌شود، به این ترتیب خریدار مسئول خالی کردن بار و پرکردن آن در حمل‌کننده خریدار است.

• Ship Alongside Free – FAS تحویل در کنار کشتی

اصطلاح FAS فروشنده را ملزم به ترخیص کالا برای صادرات م‌یکند که برخلاف نسخه‌های قبلی اینکوترمز است که خریدار را ملزم به ترخیص کالا می‌کرد. بااین‌حال، اگر طرفین از خریدار بخواهند که کالا را برای صادرات ترخیص کند، باید با افزودن بندی صریح
به این منظور در قرارداد فروش، این امر روشن شود. تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ. محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل و بیمه و بازرسی با خریدار است. وقتی فروشنده کالا را در محلی که خریدار آن را مشخص کرده (می‌تواند کنار کشتی یا اسکله و یا روی دوبه باشد)، تحویل می‌دهد، مسئولیت او به پایان رسیده است. این بدان معناست که خریدار باید تمام هزینه‌ها و خطرات ازدست‌دادن یا آسیب دیدن کالا را از آن لحظه متحمل شود.

• Board on Free – FOB تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ

تحت شرایط FOB ، فروشنده تمام هزینه‌ها و خطرات را تا زمانی که کالا را در کشتی بارگیری کند، متحمل می‌شود. قرارداد FOB فروشنده را ملزم می‌کند که کالا را در یک کشتی که توسط خریدار تعیین می‌شود به بندر موردنظر تحویل دهد. در این مورد،
فروشنده باید ترخیص کالا را نیز به این ترتیب انجام دهد. از سوی دیگر، خریدار ملزم است تا هزینه حمل بار دریایی، هزینه بارنامه، بیمه، تخلیه بار و هزینه حمل‌ونقل از مبدأ تا مقصد را پرداخت کند.

اینکوترمز گروه C

• Freight and Cost – CFR ارزش کالا و کرایه حمل تا مقصد

طبق قوانین اینکوترمز 2020 CFR به معنای هزینه و کرایه حمل و مخصوص حمل دریایی تا مقصد است. کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور میکند (بارگیری می‌شود) مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه بیمه با خریدار است. هزینه حمل با فروشنده است.
عقد قرارداد بیمه با خریدار و عقد قرارداد حمل با فروشنده است. فروشنده هزینه حمل کالا را تا بندر مقصد بر عهده می‌گیرد. اما ریسک‌های احتمالی فقط تا زمانی بر عهده فروشنده است که کالاها در کشتی کشور صادرکننده بارگیری شده باشند. به عبارت دیگر فروشنده مسئول هزینه‌های مبدأ از جمله ترخیص کالا و هزینه حمل‌ونقل برای حمل به بندر موردنظر است. اما هیچگونه مسئولیتی در قبال تحویل به مقصد نهایی یا بیمه ندارد.

• Freight and Insurance ,Cost – CIF پرداخت ارزش کرایه حمل و بیمه کالا تا مقصد

عبارت ”هزینه، بیمه، حمل‌ونقل “ یا همان CIF یعنی فروشنده هزینه حمل کالا و بیمه را تا زمانی که بار به مقصد برسد می‌پردازد؛ اما با تحویل بار دیگر متحمل هیچگونه ریسکی نخواهد شد. تقریبا شبیه به اصطلاح CFR است، با این تفاوت که فروشنده موظف
است هنگام حمل‌ونقل کالا را بیمه کند تا در صورت هرگونه خسارت این موارد توسط بیمه جبران شود. نکت‌های که باید موردتوجه قرار گیرد این است که CIF فقط برای حمل‌ونقل دریایی بدون کانتینر مورداستفاده قرار می‌گیرد و برای سایر روش‌های حمل‌ونقل باید با CIP جایگزین شود. دقت داشته باشید که بر اساس هرکدام از قوانین بالا خریدار و فروشنده موظف‌اند تا وظایف خود را بر اساس بندهای این قانون انجام دهند. اما درصورتی که خریدار و فروشنده مایل به تغییر هرکدام از این قوانین باشند لازم است تا طی قراردادی واضح و روشن تغییرات دلخواه را ایجاد کنند. طبق قوانین اینکوترمز 2020 CIF به معنای هزینه ، بیمه و کرایه حمل تا مقصد و مخصوص حمل دریایی است. کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری می‌شود مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه حمل و بیمه با فروشنده است. عقد قرارداد حمل و بیمه با فروشنده است.

• To Paid Carriage – CPT تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد

در این روش فروشنده هزینه حمل‌ونقل بار تا مقصد نامبرده را به عهده می‌گیرد. در این روش هنگامی که کالا در اولین حمل‌کننده بارگیری می‌شود، ریسک کالا از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. در این روش فروشنده مسئول هزینه‌های اولیه شامل ترخیص صادرات و هزینه باربری به مقصد نامبرده است. فرقی نمی‌کند این نقطه مقصد نهایی یا یکی از بنادر کشور فروشنده باشد، به‌هرحال این محل باید در قرارداد ذکر شده باشد. اگر خریدار از فروشنده بخواهد که برای باری بیمه هم تهیه کند، آن‌وقت باید از اصطلاح اینکوترمز CIPدر قرارداد به‌جای CPT استفاده شود. طبق قوانین اینکوترمز 2020 CPT به معنای تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد است. حمل مرکب ولی بیشتر برای طرق زمینی یا هوایی استفاده می‌شود. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل
اولین حمل‌کننده می‌دهد خاتمه میابد. هزینه حمل با فروشنده تا نقطه معین طبق قرارداد است. هزینه بیمه به عهده خریدار است. عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.

• To Paid Insurance and Carriage – CIP پرداخت کرایه حمل و بیمه کالا تا مقصد

طبق قوانین اینکوترمز 2020 CIP به معنای تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد است. روش حمل مرکب است. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده می‌رساند خاتمه میابد. هزینه بیمه و حمل با فروشنده است. عقد قرارداد
بیمه و حمل با فروشنده است. عقد قرارداد بازرسی با خریدا ر است. این اصطلاح شباهت زیادی به CPT دارد، با این تفاوت که در آن فروشنده متعهد به بیمه‌کردن کالا در حمل‌ونقل می‌شود. در این روش فروشنده باید بار را تا %110 ارزش اظهاری آن مطابق با قواعد بیمه‌های بین‌المللی بیمه کند. این کار باید باتوجه به همان ارزی که در قرارداد به کار برده شده انجام شود و باید مورد توافق خریدار، فروشنده، و هر کس دیگری که منفعتی از بیمه می‌برد باشد. قاعده CIP را م‌یتوان برای انواع روش‌های حمل‌ونقل به کاربرد.

اینکوترمز گروه D

• Place At Delivered – DAP تحویل در محل معین

اصطلاح DAP به این معناست که فروشنده کالاها را در مقصد معین آماده تخلیه به خریدار تحویل می‌دهد. مطابق این اصطلاح، ریسک حمل بار با رسیدن کالاها به محل مشخص شده در قرارداد، از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. پس از رسیدن کالاها به کشور مقصد، ترخیص گمرکی کالاها و تمام اسناد و مدارک مرتبط باید توسط خریدار انجام شود. مطابق شرایط اصطلاح DAP تمام هزینه‌های حمل‌ونقل و هزینه‌های ترمینال تا رسیدن به مقصد مورد توافق توسط فروشنده پرداخت می‌شود. هزینه لازم برای تخلیه بار در مقصد نهایی بر عهده خریدار است. تمام تشریفات قانونی لازم در کشوری که کالاها به آن صادر می‌شود بر عهده فروشنده و با هزینه او انجام می‌شود، و ریسک ترخیص شدن یا نشدن کالاها نیز بر عهده فروشنده است.

• Unloaded Place at Delivered–DPU تحویل در محل تخلیه شده

این قاعده به عنوان اصطلاح تحویل در ترمینال (DAT) شناخته شده است، اما در اینکوترمز 2020 به نام (DPU) تغییر نام یافته است. زیرا خریدار و فروشنده ممکن است بخواهند که تحویل کالاها در جایی غیر از ترمینال اتفاق بیفتد. این اصطلاح اینکوترمز نشان می‌دهد که فروشنده باید کالاها را در مقصدی که نام برده شده تخلیه کرده و تحویل بدهد. در این روش فروشنده تمام هزینه‌های بار نرخ‌های صادرات، حمل‌ونقل، تخلیه بار از حمل‌کننده در مقصد یا ترمینال موردنظر و هزینه‌های مقصد را می‌پردازد و تمام ریسک‌ها را تا رسیدن بار به نقطه مشخصی که در قرارداد ذکر شده بر عهده می‌گیرد. این مقصد یا ترمینال ممکن است یک بندر، فرودگاه، یا یک ترمینال داخلی تعویض بار باشد، اما باید قابلیت دریافت بار را داشته باشد. تمام هزینه‌ها بعد از تخلیه بار (برای مثال حق‌الزحمه واردات، مالیات، گمرک، و حمل بار) به عهده خریدار است. لازم به ذکر است که هر نوع هزینه تأخیر و دیرکرد در ترمینال اغلب به عهده فروشنده است.

• Paid Duty Delivered – DDP تحویل با عوارض پرداخت شده در مقصد معین

در این روش فروشنده مسئول تحویل کالاها در محل نام برده شده در کشور خریدار است، و تمام هزینه‌ها تا رسیدن بار به مقصد از جمله امور گمرکی و واردات و مالیات‌های مربوطه را پرداخت می‌کند. در این روش فروشنده مسئول تخلیه بار نیست و حداکثر وظایف بر عهده فروشنده بوده و حداقل وظایف بر عهده خریدار است. هیچ ریسک یا مسئولیتی تا رسیدن بار به نقطه مشخص شده بر عهده خریدار نیست. مهم‌ترین نکته در اینکوترمز DDP این است که فروشنده مسئول ترخیص کالاها در گمرک کشور خریدار است، و این هم شامل پرداخت هزینه‌های مرتبط و هم انجام رویه‌های قانونی و ارائه مدارک لازم می‌شود. به همین دلیل درصورتی که فروشنده با قوانین واردات کشور مقصد آشنایی مناسبی نداشته باشد، این روش می‌تواند برای او بسیار پرریسک بوده و هزینه‌های زیادی به عهده او بیفتد. طبق قوانین اینکوترمز 2020 قاعده DDP به این معنی است که فروشنده کلیه خطرات و هزینه‌های مرتبط با ارسال کالا به محل مقصد تعیین شده را برای بارگیری و ترخیص جهت واردات بر عهده دارد.